چگونه بایوس سیستم را آپدیت کنیم؟ همه چیز درباره آپدیت BIOS

BIOS (Basic Input/Output System) یا UEFI (Unified Extensible Firmware Interface) که به عنوان فریم‌ور نیز شناخته می‌شود، نرم‌افزاری است که مادربرد از آن برای ارتباط با CPU، سیستم‌های خنک‌کننده، کارت‌های توسعه و پورت‌ها استفاده می‌کند. با گذشت زمان، سازندگان مادربرد و تولیدکنندگان کامپیوتر بروزرسانی‌های BIOS را منتشر کردند، که هدف آن‌ها رفع اشکالات، ویژگی‌های جدید و گاهی بهبود عملکرد کلی سیستم بود.

نیازی نیست که همیشه آخرین نسخه بایوس را نصب کنید مگر اینکه در سیستم خود اختلالی داشته باشید. اما در برخی مواقع، بروزرسانی BIOS ضروری می‌شود. برای مثال، مادربردهای قدیمی‌ سری Intel 600 برای سازگاری با CPU‌های نسل 13 Raptor Lake نیاز به بروزرسانی BIOS دارند. همچنین، مادربردهایی که از پردازنده ای ام دی سری 300، 400 و 500 برای پشتیبانی از پردازنده‌های جدیدتر مانند سری Ryzen 5000 نیازمند بروزرسانی هستند. علاوه بر این، رفع آسیب‌پذیری‌های معروف به Spectre و Meltdown نیز نیاز به بروزرسانی بایوس دارد.پیش از انجام بروزرسانی بایوس بهتر است مدل مادربرد خودتان را بدانید، پیشنهاد می‌کنیم در صورتی که مدل آن‌را نمی‌دانید، مقاله “نحوه پیداکردن مدل مادربرد” را مطالعه نمایید.

نکات مهم قبل از بروزرسانی بایوس

قبل از بروزرسانی بایوس، باید به چند نکته مهم توجه کنید:

• باید به یاد داشته باشید که یک فایل BIOS نامناسب یا خراب می‌تواند مادربرد شما را بسوزاند.
• قطع شدن برق در حین بروزرسانی بایوس می‌تواند به سیستم آسیب بزند. تا جایی که مممکن است دیگر سیستم روشن نشود و نیاز به مراجعه و بازدید یک متخصص داشته باشد.
• بروزرسانی بایوس ممکن است تنظیمات سفارشی شما نظیر ولتاژهای اورکلاک، تایمینگ حافظه یا حتی ترتیب بوت درایوها را پاک کند.
• مهم‌ترین کاری که قبل از به‌روزرسانی بایوس باید انجام دهید این است که نسخه فعلی بایوس خود را چک کنید.

روش های چک کردن نسخه بایوس

قبل از به‌روزرسانی BIOS، لازم است نسخه فعلی بایوس سیستم‌تان را چک کنید. این کار باعث می‌شود مطمئن شوید نسخه جدیدتری از BIOS برای به‌روزرسانی وجود دارد یا خیر. چند روش برای چک کردن نسخه بایوس وجود دارد که در ادامه برای شما آورده‌ایم:

• چک کردن نسخه بایوس با ورود به تنظیمات BIOS/UEFI

مطمئن‌ترین و دقیق‌ترین روش برای بررسی نسخه بایوس، ورود به تنظیمات BIOS یا UEFI است. مراحل زیر را دنبال کنید:

1- سیستم خود را روشن کنید.

2- در حین بوت، کلیدهای F2، Delete، Esc یا F10 را فشار دهید تا وارد محیط BIOS شوید.

3- پس از ورود به BIOS، به تب Main یا صفحه اول بروید. نسخه BIOS معمولاً در این بخش نمایش داده می‌شود.

• چک کردن نسخه بایوس با Windows software

در ویندوز نیز می‌توانید نسخه بایوس را بررسی کنید. سه روش برای این کار وجود دارد:

استفاده از System Information

1- کلیدهای Win+R را فشار دهید تا پنجره Run باز شود.

2- دستور “msinfo32” را تایپ کرده و Enter بزنید.

3- در پنجره باز شده، در بخش System Summary، فیلد BIOS Version/Date را پیدا کنید.

استفاده از Command Prompt

1- Command Prompt را با دسترسی ادمین باز کنید.

2- کد زیر را وارد کنید و Enter بزنید:

“wmic bios get smbiosbiosversion”

3- نسخه BIOS در خروجی نمایش داده خواهد شد.

استفاده از برنامه System Information

1- کلیدهای Win+S را فشار دهید تا نوار جستجو باز شود.

2- عبارت “System Information” را تایپ کنید.

3- برنامه System Information را از نتایج جستجو انتخاب کنید.

4- پس از باز شدن برنامه، به بخش System Summary بروید.

5- در ستون سمت راست، به دنبال فیلد “BIOS Version/Date” بگردید.

6- نسخه و تاریخ BIOS در این فیلد نمایش داده می‌شود.

نکته مهم:

لطفا توجه داشت باشید که برخی از مادربردها ممکن است نسخه صحیح بایوس را به ویندوز گزارش ندهند. اگر نسخه نمایش داده شده در System Information یا Command Prompt با نسخه‌های موجود در سایت سازنده هم‌خوانی نداشت، توصیه می‌شود که به صورت مستقیم وارد محیط BIOS شوید و نسخه بایوس را از آن‌جا مشاهده کنید. (از روش اولی که برایتان شرح دادیم برای پیدا کردن نسخه بایوس استفاده کنید).

قبل از به‌روزرسانی، از تنظیمات خود عکس بگیرید

بروزرسانی ها اغلب تمام تنظیماتی را که در بایوس تغییر داده اید پاک می‌کنند و آن‌ها را به مقادیر پیش فرض باز می‌گردانند. اگر هر یک از تنظیمات پیش فرض بایوس را تغییر داده‌اید، چه برای اورکلاک کردن، فعال کردن XMP، تنظیم زمان بندی RAM یا تغییر ترتیب بوت درایوها، قبل از بروزرسانی، حتما تنظیمات خود را یادداشت کنید یا از منوی بایوس اسکرین شات بگیرید.

“با قرار دادن یک فلش مموری USB و فشار دادن کلید F12 می توانید از منوی تنظیمات بایوس اسکرین شات بگیرید.”

چگونه یک فایل بروزرسانی بایوس را پیدا کنیم؟

قبل از اینکه بتوانید بایوس خود را به روز کنید، بدیهی است که باید آخرین نسخه را دانلود کنید، معمولاً به صورت یک فایل دانلودی از وب سایت سازنده اصلی مادربرد در دسترس است.
اگر از نرم افزار Windows برای به روز رسانی بایوس خود استفاده می‌کنید، این نرم افزار دانلود فایل جدید بایوس را به صورت خودکار انجام می دهد. اما اگر از نرم افزار Windows استفاده نمی‌کنید باید این کار را به صورت دستی انجام دهید در ادامه مراحل دانلود نسخه اصلی بایوس آورده شده:

فایل را در وب‌سایت سازنده محصول خود پیدا کنید. در مورد مادربرد ایسوس مدل PRIME Z790-P WIFI در گوگل PRIME Z790-P WIFI سرچ کنید و سایت اصلی ایسوس را باز کنید، روی تب Support در صفحه کلیک کنید. سپس بایوس را در قسمت “Drivers & tools” پیدا کرده و آخرین نسخه را دانلود کنید. اگر فایل در یک آرشیو زیپ است، آن را از حالت فشرده خارج کنید.

حالا که مراحل قبل از آپدیت بایوس را انجام داده‌ایم، نوبت به بروزرسانی بایوس می‌رسد. در ادامه، چند روش برتر و ساده‌ برای بروزرسانی بایوس را شرح داده‌ایم.

بروزرسانی بایوس از طریق تنظیمات UEFI

1- آخرین نسخه فایل به روز رسانی بایوس را دانلود کنید و آن را در یک پوشه روی کامپیوتر خود Extract کنید.

2- فلش را به کامپیوتر خود وصل کنید. تمام فایل ها و پوشه ها را از روی فلش مموری USB حذف کنید. روی درایو USB راست کلیک کنید و “Format” را انتخاب کنید. در پنجره Format، سیستم فایل را روی “FAT32” تنظیم کنید و روی “Start” کلیک کنید.

3- پوشه ای را که فایل به روز رسانی بایوس را در آن Extract کرده اید باز کنید. تمام فایل های پوشه را به فلش مموری USB انتقال دهید.

4- کامپیوتر خود را مجددا راه اندازی کنید و به محض روشن شدن آن، کلید “Del” یا “F2” را به طور مکرر فشار دهید تا وارد تنظیمات بایوس شوید.

5- منوی به روز رسانی بایوس بسته به سازنده مادربرد شما متفاوت خواهد بود. با این حال، معمولاً در منوی “Flash” یا “Tools” یافت می شود.

6- در منوی به روز رسانی بایوس، گزینه ای برای انتخاب یک فایل از سیستم وجود دارد. فلش مموری USB را باز کنید و سپس فایل به روز رسانی بایوس را انتخاب کنید.

7- از شما خواسته می‌شود بروزرسانی را تأیید کنید. مطمئن شوید که فایل صحیح را انتخاب کرده اید و سپس روی “Yes” یا “OK” کلیک کنید.

8- بروزرسانی بایوس ممکن است چند دقیقه طول بکشد. در طول فرآیند، کامپیوتر خود را به هیچ عنوان خاموش نکنید.

9- پس از اتمام بروزرسانی، کامپیوتر شما به طور خودکار مجددا راه اندازی می شود.اگر این اتفاق نیوفتاد خودتان دستی سیستم را ری‌استارت کنید.

بروزرسانی بایوس از طریق Flashback

Flashback BIOS یک روش جایگزین برای بروزرسانی بایوس است. این روش برای مادربردهایی که از قابلیت Flashback BIOS پشتیبانی می‌کنند، مانند مادربردهای ASUS، Gigabyte و MSI، مناسب است.

1- از وب سایت سازنده مادربرد خود به صفحه پشتیبانی بروید و مدل مادربرد خود را پیدا کنید. آخرین نسخه فایل به روز رسانی بایوس را دانلود کنید و آن را در یک پوشه روی کامپیوتر خود Extract کنید.

2- فلش را به کامپیوتر وصل کنید. تمام فایل ها و پوشه ها را از روی فلش مموری USB حذف کنید. روی درایو USB راست کلیک کنید و “Format” را انتخاب کنید. در پنجره Format، سیستم فایل را روی “FAT32” تنظیم کنید و روی “Start” کلیک کنید.

3- پوشه ای را که فایل به روز رسانی بایوس در آن ذخیره شده باز کنید. تمام فایل‌های پوشه را به فلش مموری انتقال دهید.

4- نام فایل به روز رسانی بایوس را به نامی که سازنده مادربرد شما مشخص کرده است تغییر دهید. “نام فایل معمولاً در دستورالعمل های بروزرسانی بایوس در وب سایت سازنده مادربرد ذکر شده است.”

5- کامپیوتر خود را خاموش کنید و فلش مموری USB را به پورت Flashback BIOS در مادربرد خود وصل کنید. پورت Flashback BIOS معمولاً در پشت مادربرد، نزدیک سوکت های RAM قرار دارد.

6- دکمه Flashback BIOS را روی مادربرد خود پیدا کنید و آن را به مدت 3 ثانیه نگه دارید.

7- LED Flashback BIOS در طول فرآیند چشمک می زند. هنگامی که LED خاموش شد، فرآیند Flashback BIOS کامل شده است.

8- فلش مموری USB را از پورت Flashback BIOS جدا کنید و کامپیوتر خود را روشن کنید. کامپیوتر شما باید به طور عادی بوت شود.

بروزرسانی بایوس از طریق Windows Software

این روش، آخرین و کم توصیه‌شده‌ترین روش برای بروزرسانی بایوس است. بروزرسانی از طریق نرم افزار ویندوز راحت است، اما اگر این کار را درست انجان ندهید ممکن است با مشکلات جدی مواجه شوید.

1- به وب‌سایت رسمی سازنده مادربرد خود بروید. به بخش پشتیبانی یا دانلود مراجعه کنید و مدل مادربرد خود را جستجو کنید.

2- فایل به‌روزرسانی بایوس (معمولاً با پسوند ROM یا BIN) است آن را دانلود کنید.

3- برخی از سازندگان، نرم‌افزارهای خاصی برای به‌روزرسانی بایوس ارائه می‌دهند. این نرم‌افزار را نیز دانلود و نصب کنید.

4- از اطلاعات مهم خود نسخه پشتیبان تهیه کنید. به‌روزرسانی بایوس به‌ندرت ممکن است منجر به از دست رفتن داده‌ها شود، احتیاط لازم است.

5- فایل بایوسی را که دانلود کرده‌اید، در نرم‌افزار انتخاب کنید. بر روی گزینه به‌روزرسانی یا فلش (Flash) کلیک کنید. این فرآیند ممکن است چند دقیقه طول بکشد.

6-پس از اتمام فرآیند، سیستم به‌طور خودکار ری‌استارت خواهد شد. اگر سیستم به‌طور خودکار ری‌استارت نشد، خودتان به‌طور دستی این کار را انجام دهید.

نتیجه‌گیری

به‌روزرسانی بایوس مادربرد کامپیوتر یک فرآیند مهم و حیاتی است که می‌تواند به بهبود عملکرد سیستم، رفع مشکلات سخت‌افزاری و افزایش امنیت کمک کند. با توجه به حساسیت این عملیات، ضروری است که کاربران مراحل به‌روزرسانی را با دقت و طبق دستورالعمل‌های سازنده انجام دهند. در این وبلاگ، ما نحوه به‌روزرسانی بایوس مادربرد را به‌طور کامل توضیح دادیم. از دانلود فایل‌های به‌روزرسانی و نرم‌افزار مربوطه گرفته تا اجرای فرآیند به‌روزرسانی و ری‌استارت سیستم، هر مرحله با جزئیات شرح داده شد. با رعایت نکات ایمنی مانند تهیه نسخه پشتیبان از داده‌ها و اطمینان از قطع نشدن برق در حین به‌روزرسانی، می‌توانید این عملیات را با خیال راحت انجام دهید.